Yeminini bozan biri ne yapmalı?

Yeminin Tanımı ve Önemi

Dr. Hasan ÇINAR, yeminin, sözü kuvvetlendirmek anlamına geldiğini ve Allah (cc) adına veya Allah’ın sıfatları adına edildiğini belirtti. "Vallahi", "billahi", "tallahi" gibi ifadelerin yemin kapsamına girdiğini, fakat "çocuğumun ölüsünü göreyim" veya "babamın başı için" gibi ifadelerin yemin sayılmadığını açıkladı.

Müslümanların Küs Olmaması Gerekliliği

Ankara Müftüsü'nün vurguladığı en önemli konulardan biri de, Müslümanların üç günden fazla küs kalamayacağıdır. Bu, İslam ahlakıyla örtüşen bir durumdur ve kardeşlik bağlarını güçlendirir.

Yeminin Yerli Yersiz Kullanılmasına Dikkat!

Dr. ÇINAR, kişilerin yerli-yersiz yemin etmekten kaçınmaları gerektiğini, yapılan yeminin ise mutlaka tutulması gerektiğini belirtti. Ancak, bozulması gereken bir yeminin söz konusu olduğunda kişinin ne yapması gerektiği konusunda bir sonraki fetvasında bilgi vereceğini duyurdu.

"Kişi yerli-yersiz yemin etmekten kaçınmalıdır. Yemin etmişse de yeminini tutmalıdır. Fakat konu bozulması gereken bir yemin olur ise kişinin ne yapmasının gerektiği konusundaki cevabı inşaallah yarın ki fetvamızda verelim."

Yemin keffâreti nasıl yerine getirilir?

Her ne şekilde olursa olsun geçerli (mün’akide) olan yemini bozan kimselerin yemin keffâreti ödemeleri gerekir. Yemin keffâreti sırasıyla; on fakire birer fitre (fıtır sadakası) miktarı veya bir fakire on ayrı günde her gün birer fitre miktarı para vermek veya on yoksulu sabah akşam doyurmak ya da giydirmektir. Buna gücü yetmeyenlerin ise ara vermeden üç gün oruç tutmaları gerekir. Bu keffâret ve sıralama Kur’ân-ı Kerîm’de belirtilmiştir (el-Mâide, 5/89).

Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü 

Kaç çeşit yemin vardır?

Üç çeşit yemin vardır. Bunlar; yemîn-i lağv, yemîn-i ğamûs ve yemîn-i mün’akidedir:

a) Yanlışlıkla yapılan yemin (yemîn-i lağv); bir şeyin doğru olduğu zannedilerek veya ağız alışkanlığıyla yapılan yemindir. Kişinin birini görmediği hâlde gördüğünü zannederek “Vallahi gördüm.” demesi veya yemin kastı olmaksızın yemin sözlerini söylemesi, yemîn-i lağv olarak kabul edilmiştir. Bu şekilde yapılan yeminden dolayı kefâret gerekmez. Kur'ân-ı Kerîm’de, kasıtsız olarak ağızdan çıkıveren yeminlerden dolayı kişinin sorumlu tutulmayacağı bildirilmiştir (el-Bakara, 2/225; el-Mâide, 5/89). Bununla birlikte, ağız alışkanlığıyla konuşurken sıkça yemin edenlerin, bu alışkanlıklarından vazgeçmek için çalışmaları gerekir.

b) Yalan yere yemin (yemîn-i ğamûs); bu tür yemin, bilerek yalan yere yapılan yemindir. Bir kimsenin olmamış bir şey için bilerek olmuş diye veya olmuş bir şey için bilerek olmadı diye yemin etmesi böyledir. Bu en büyük günahlardan biridir (Buhârî, Eymân, 16 [6675]; Müslim, İman, 220 [138]). Böyle bir yemin Hanefîler'e göre, kefâretle telafi edilemez. Bu şekilde yemin eden kişinin, bilerek ve Allah’ın adını anarak yalan yere yemin ettiği için pişman olarak, bir daha böyle bir hataya düşmemek üzere Allah’tan af dilemesi gerekir. Yalan yere yaptığı yemin sebebiyle başkasının hakkının zayi olmasına sebep olan kimse, bu zararı tazmin edip zarar verdiği kimselerden helallik istemelidir.

c) Geçerli yemin (yemîn-i mün’akide); imkân dâhilinde olan bir şeyi yapmak veya yapmamak üzere yapılan yemindir. Bir kimsenin şu işi yapacağım veya yapmayacağım diye yemin etmesi böyledir. Bu yeminin Allah’ın isimlerinden biriyle veya O’nun sıfatlarıyla ya da örfen Allah’ın isimlerine veya sıfatlarına atıfta bulunan sözlerle yapılmış olması gerekir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 3/708-712). Bu tür yeminini bozan kişi yemin kefâreti öder (Merğinânî, el-Hidâye, 3/17-18).